Dzisiejsza Herstorię Medycyny poświęcimy medyczkom, które nie odpuściły i wywalczyły swój lekarski dyplom na arenie międzynarodowej.
Przez wiele długich lat medycyna była zarezerwowana wyłącznie dla mężczyzn. Ze względu na płeć, kobiety były odsunięte od możliwości kształcenia się i praktykowania w tym kierunku. Jedynym wyjątkiem był zawód akuszerki. Pierwszy dostęp do studiów medycznych pojawił się w osiemnastym wieku w Niemczech, potem we Francji i w Wielkiej Brytanii. Na wyspach panie musiały dłużej walczyć o swoje prawa, wykorzystując do tego wszelkie możliwe środki oraz organizacje, które stawałyby po ich stronie, nawet na drodze sądowej.
Nasze bohaterki:
Elizabeth Barrett Anderson
Elizabeth Battet Anderson, wierna fotograficzna reprodukcja dwuwymiarowego dzieła sztuki przypisywana Reginaldowi Grenville Evesowi – https://artuk.org/discover/artworks/elizabeth-garrett-anderson-18361917-123905 //
Royal Free Hospital
Urodzona 09.06.1836 roku. Była pierwszą kobietą w Wielkiej Brytanii, która uzyskała kwalifikacje lekarza w czasach, gdy kobietom nie wolno było studiować medycyny. Jej kandydaturę na studia medyczne odrzuciły Uniwersytety Oxford, Cambridge oraz 4 inne uczelnie.
Rozpoczęła pracę jako pielęgniarka w Middlesex Hospital, gdzie uczęszczała również na kursy anatomii. Stopniowo Garrett stała się jednak niepożądaną osobą wśród studentów płci męskiej. Wystosowali oni pismo przeciwne przyjęciu jej w poczet studentów, pomimo wsparcia, jakie otrzymała ze strony administracji. Musiała opuścić Middlesex Hospital. Kontynuowała naukę przez prywatne kursy i zdała niezbędne egzaminy uprawniające ją do podjęcia praktyki lekarskiej.
Po wielu nieudanych próbach, została przyjęta do Stowarzyszenia Aptekarzy, które jeszcze w tym samym roku zmieniło swój statut tak, żeby utrudnić wstęp kobietom. Dopiero dekadę później, w 1876 roku, parlament przyjął ustawę znoszącą dyskryminację ze względu na płeć.
Całe swoje życie poświęciła na walkę o prawa kobiet zwłaszcza do nauki medycyny. Dzięki niej powstał New Hospital For Women w Londynie, który w większości zatrudniał kobiety i był głównie skierowany do kobiet w kryzysie bezdomności i ubóstwa. Przez kilka lat wykładała również na London Medical College, który sama ufundowała.
Po odejściu na zasłużoną emeryturę objęła stanowisko burmistrzyni jednego z angielskich miast – jako pierwsza kobieta-burmistrz w Wielkiej Brytanii.
Helen Boyle
To pierwsza kobieta, która odważyła się zawalczyć o zdrowie psychiczne innych kobiet i możliwości ich leczenia, gdy nikt nie dawał im nadziei! Ta irlandzko-brytyjska pierwsza lekarka rodzinna i psycholożka została przewodniczącą The Royal College of Psychiatrists. Jak tego dokonała i jak wyglądała jej praca?
Alice Helen Boyle urodziła się w Dublinie, w roku 1869. Studiowała we Francji i Niemczech, następnie w Anglii. Tam studiowała w London School of Medicine for Women pod kierunkiem Elizabeth Barrett Anderson (tak! tej, o której pisałyśmy akapit wyżej!).
W latach 1894-1897 Boyle pracowała jako asystentka lekarza w szpitalu Claybury, gdzie zajmowała się zaburzeniami neurologicznymi. Podczas pobytu na East End w Londynie szokował ją sposób, w jaki pacjenci musieli radzić sobie z emocjami i stresem.
Gdy założyła praktykę w Hover, skupiła się na reformie systemu opieki nad chorymi psychiatrycznymi. Plan, który sobie założyła okazał się sukcesem. Dzięki jej uporowi, po raz pierwszy zaczęto stosować wczesną interwencję u pacjentów w kryzysie psychicznym.
Dr Helen Boyle prowadziła The Lady Chichester Hospital for the Treatment of Early Mental Disorders do 1948 roku. Służyła także na froncie Pierwszej Wojny Światowej na terenie Serbii. Została za to odznaczona Medalem Królowej Elżbiety i Orderem Świętego Sawy. Była również zaangażowana w tworzenie The Medical Women’s Federation (Federacja Kobiet w Medycynie) oraz The National Association for Mental Health (Krajowe Stowarzyszenie na Rzecz Zdrowia Psychicznego).
Pauline Whitney Paget
Pauline Whitney Paget, rycina: http://www.
Założycielka i inicjatorka powstania pierwszego Korpusu Masażystek podlegającego pod Brytyjską Armię. Pauline była przede wszystkim działaczką, która wraz z pielęgniarkami-masażystkami głównie poświęcała się rannym żołnierzom wracającym z frontu Pierwszej Wojny Światowej.
To właśnie dzięki Pauline Whitney Paget i jej mężowi, w 1914 roku powstał Wojskowy Obóz Rekonwalescencyjny Summerdown. Jego celem było doprowadzenie do jak najszybszego powrotu do sprawności fizycznej i psychicznej żołnierzy wracających z pola bitwy. W placówce tej szczególnie skupiano się na leczeniu tzw. shell shock – nerwicy frontowej (obecnie nazywanym Zespołem Stresu Pourazowego), by poszkodowani żołnierze mogli znów wrócić w pełni sił do walki.
Pauline Paget w rozwój swojej organizacji wkładała ogrom pracy i serca, dlatego darzona była olbrzymim zaufaniem zarówno przez swoich przełożonych, swoje podwładne, jak i rannych żołnierzy, którzy zawdzięczali jej swoje zdrowie. Nazywano ją Aniołem z Summerdown. Dzięki olbrzymiemu zaangażowaniu przyczyniła się do rozwoju medycyny, a w szczególności pielęgniarstwa, fizjoterapii i masażu medycznego, wykorzystywanego do dziś w rehabilitacji oraz psychologii.
Leila Alice Denmark
Urodziła się w Portal, w stanie Georgia. Była trzecim z dwanaściorga dzieci Elerbee i Alice Daughtry. Uczęszczała do Tift College w rodzinnym stanie, szkoląc się na nauczycielkę. Następnie rozpoczęła studia na Uniwersytecie Mercer w Macon, na kierunkach Chemii i Fizyki. Krótko potem zdecydowała się na wstąpienie do Kolegium Medycznego. Ukończyła je w 1928 roku jako trzecia kobieta w historii tej uczelni. Pracowała początkowo w Grady Hospital, a następnie w szpitalu dziecięcym Eagleston Hospital.
Prywatną praktykę rozpoczęła w 1931 roku! Od 1932 zajmowała się leczeniem krztuśca, z powodu którego w wyniku epidemii w Georgii zmarło 75 osób. Badania Denmark, które uratowały m.in. jej córkę, pozwoliły na wyprodukowanie szczepionki przeciwko pałeczce krztuśca. Wyniki swoich badań naukowych opisała na łamach pisma „American Journal of Diseases of Children”. Bardzo dużą część swojego życia poświęciła pracy charytatywnej na rzecz dzieci.
W 1971 roku wydała książkę „Every Child Should Have a Chance”. Jako jedna z pierwszych osób ze świata medycznego zwróciła uwagę na szkodliwość palenia papierosów w obecności dzieci. Potępiała przyjmowanie narkotyków oraz picie alkoholu przez ciężarne.
Kiedy skończyła 87 lat planowała przejść na emeryturę i przeniosła się do Alpharetta, ale jednak nie zaprzestała swojej praktyki. Dopiero w maju 2001 zrezygnowała z leczenia pacjentów, z powodu problemów ze wzrokiem. W wieku 103 lat była najstarszą praktykującą lekarką na świecie!
W jednej z rozmów przyznała się, że przez siedemdziesiąt lat nie spożywała żywności z zawartością cukrów prostych (za wyjątkiem tych naturalnych, z owoców) stąd zawdzięcza sobie długowieczność. Zmarła w wieku 116 lat w Atenach.
Chcesz poznać historie innych inspirujących kobiet w medycynie? Przeczytaj też nasz poprzedni artykuł o polskich medyczkach.
Autorka
Fotografia: Patrycja Płanik
Ewelina Jodkowska – Dyplomowana masażystka z doświadczeniem w pracy z dorosłymi i dziećmi. Od wielu lat jako wolontariuszka działająca w środowisku zrzeszającym żołnierzy weteranów, weteranów poszkodowanych, funkcjonariuszy służb mundurowych oraz ich rodzin i rodzin poległych w trakcie służby.